“Dewajtis” Marii Rodziewiczówny to powieść, która przenosi czytelnika w malownicze krajobrazy Żmudzi w XIX wieku. Głównym bohaterem jest Marek Czertwan, młody ziemianin, który po śmierci ojca musi zająć się majątkiem Poświcie, pozostawionym przez przyjaciela rodziny, Kazimierza Orwida.
Powieść łączy w sobie głębokie refleksje nad ludzką duchowością, pięknem i tajemniczością polskiej przyrody oraz dążeniem do zrozumienia własnej tożsamości i miejsca w świecie. Rodziewiczówna z elegancją przedstawia życie szlachty, ukazując zarówno ich codzienne zmagania, jak i wewnętrzne konflikty.
“Dewajtis” to także opowieść o niezłomności charakteru i poszukiwaniu siły w przyrodzie. Książka została nagrodzona w 1888 roku w konkursie “Kuriera Warszawskiego” i do dziś uważana jest za jedno z najważniejszych dzieł autorki.