Ziende blind

Zoals zij ooit als buitenlander een boek schreef over het Afrika waar zij woonde (`Witte geef geld), zo schrijft Marcia Luyten na terugkomst over het Nederland dat zij aantreft: met dezelfde verwondering van de betrokken buitenstaander. Haar oog voor zowel het menselijk detail als het maatschappelijk verband doet haar dingen zien waar wij vaak niet bij stilstaan.

Op de deur van haar favoriete sauna bijvoorbeeld is een plakkaat gespijkerd: `kijken heet voortaan seksuele intimidatie. Een vreemde waarschuwing, vindt Luyten. Dit is een krakerssauna en de vrije en anarchistische mens heeft een hekel aan regels. Wat is hier misgegaan? Het brengt haar tot een beschouwing over de jaren zestig, niet als schuldige, maar als bron van geluk - alleen moet de revolutie van toen hoognodig worden afgemaakt.

Wat in de sauna is gebeurd, ziet Luyten ook in andere domeinen: we raken minder bedreven in de hogere kunst van vrijheid en welvaren. De hele samenleving krijgt in toenemende mate te kampen met onzekerheid en wantrouwen. In de economie is het langetermijnperspectief verruild voor dagkoersen. Het nieuws - en daarmee ook het wereldbeeld - raakt versplinterd door talloze blogs en satellietzenders.Bestuurders laten zich vorstelijk belonen met publiek geld en in de politiek draait het om personen in plaats van partijen. En als politici dan ook nog het spel bederven en democratische instituties verraden, dan daagt er een patroon - een patroon dat Marcia Luyten maar al te goed kent.

Gaan wij stilaan op Afrika lijken?

Marcia Luyten is econoom en cultuurhistoricus, schrijver, journalist en publicist. Haar werk verschijnt onder andere in NRC Handelsblad en Vrij Nederland. Sinds 2012 is zij presentator van het tv-programma Buitenhof. Van haar hand verscheen in 2003 Witte geef geld en in 2013 Dag Afrika.

Aantal paginas in papieren boek: 180