Vier jaar

Clandestien uitgegeven werk van een dichter die zijn leven gaf voor de vrijheid.

De bundel ‘Vier jaar...’ is een postume uitgave van Jan Campert; de dichter had al de dood gevonden in een Duits concentratiekamp toen ‘Vier jaar...’ verscheen. Het is een voorbeeld van verzetsliteratuur, en één van de uitgaves van het iconische gedicht ‘De Achttien Dooden’. Die status heeft veel te maken met het feit dat de naam van de dichter, Jan Campert, vermeld werd in de uitgave. Dat was uitzonderlijk, omdat schrijvers van verzetsliteratuur doorgaans anoniem moesten blijven en dus niet met naam en toenaam zichtbaar wilden zijn. Wat in de 21ste eeuw vooral opvalt is de poging om nog tijdens de Tweede Wereldoorlog een poëtische stem te geven aan de slachtoffers, de angst, de terreur. De opbrengt van de originele uitgave was bestemd voor de ‘slachtoffers der Duitsche terreur’.

Zelfs mensen die nooit poëzie lezen, kennen het werk van Jan Campert (1902-1943), vader van Remco Campert. Hij is de auteur van het beroemde verzetsgedicht ‘De achttien doden’. Hij werkte als journalist, debuteerde als dichter in 1922 en experimenteerde later met romans (‘Wier’, 1935) en detectives (‘Het Chineesche mysterie’, 1932). Lang voor het uitbreken van WO II schreef hij kritische teksten over het nationaalsocialisme. Tijdens de oorlog ging hij bij het Verzet. Hij hielp Joden de grens met België over. Bij een van die acties werd hij gearresteerd. Hij stierf in het Duitse concentratiekamp Neuengamme.