Opowiadana petersburskie należą do najbardziej znanych dzieł rosyjskiej literatury. Pisane były w latach 1835-36 w czasie pobytu Gogola w Sankt Petersburgu, gdzie wykładał historię na tamtejszym uniwersytecie. W czasie pobytu w wielkim mieście Gogol zetknął się z bezduszną administracją, co było powodem powstania kilku opowiadań, w których satyrycznie przedstawiał rosyjski system administracyjny, a jego nieprawidłowości oceniał w kategoriach moralnych. Tom zawiera opowiadania: Newski Prospekt, Pamiętnik szaleńca, Portet, Wózek, Nos i napisany dopiero w 1842 r. słynny Płaszcz (Szynel).
