‘Feiten, feiten!’ prent schoolhoofd Thomas Gradgrind zowel zijn leerlingen als zijn kinderen in. Verbeelding en verbazing verbant hij uit de jonge hoofden. Daardoor trouwt zijn volgzame dochter Louisa met de liefdeloze zakenman Bounderby, en rebelleert zijn zoon Tom door te gokken en te stelen. Het duurt lang voordat Gradgrind inziet wat écht belangrijk is in tijden van materialisme en technische vooruitgang. Net als Oliver Twist beschrijft ook Zware tijden het droeve lot van de industriearbeiders. Het verhaal speelt zich af in de jaren vijftig van de negentiende eeuw, maar dankzij Dickens’ genie loopt het vooruit op meer dan honderd jaar klassenstrijd, bij ons in het Westen, maar ook in de razendsnel groeiende economieën van de derde wereld.
