De hang naar historie

In heel Europa verandert rond 1800 de omgang met geschiedenis. Geschiedenis wordt bij wijze van spreken gedemocratiseerd. Ze is niet meer iets van de adel en enkele geleerden, maar ze is van iedereen. Dat betekent dat veel meer mensen kennis maken met geschiedenis. Dat komt omdat ook de kunsten zich de geschiedenis toe-eigenen: de muziek, de schilderkunst, de literatuur, de architectuur. Bovendien dringt ze door in het openbare leven en de openbare ruimte, door de oprichting van musea en monumenten en doordat het een vak op scholen en universiteiten wordt. Historie wordt een soort verslaving, een hang naar steeds meer geschiedenis.

In vier colleges van een uur behandelt Marita Mathijsen de obsessie met het verleden in de 19e eeuw. In haar persoonlijke en meeslepende stijl komt ze met provocerende inzichten die aansporen tot nadenken over wat geschiedenis eigenlijk betekent. Met haar eruditie en vertelpassie is zij de ideale gids voor de 19de eeuw.

Bij het hoorcollege wordt een synopsis als pdf-bestand meegeleverd.

Dit college is tot stand gekomen i.s.m. de Rode Hoed.

Inhoud

College 1. De geschiedenis van de geschiedenis

H1. Is geschiedenis een kwestie van nature of nurture?

H2. Geschiedenis: een vak van weinigen voor weinigen

H3. Verandering in de geschiedbeleving rond 1800

College 2. Schrijven over geschiedenis

H4. Vertellen of reconstrueren: verschillen in geschiedschrijving

H5. Geschiedenis wordt een vak in het onderwijs

H6. Nieuwe boeken over geschiedenis en de vorming van een heldencanon

College 3. De kunsten eigenen zich geschiedenis toe

H7. Historische romans, toneel en dichtverhalen

H8. Het verleden verbeeld door schilderijen

H9. Vrije toegang tot het nationale museum

College 4. Geschiedenis in de openbare ruimte

H10. De zichtbaarheid van geschiedenis in de openbare ruimte

H11. Het behoud van historisch erfgoed

H12. Standbeelden, gedenktekenen en nationale feesten: erkenning van geschiedenis