De omweg naar Santiago is een van de mooiste reisboeken uit de Nederlandse literatuur. Het is de neerslag van alle omzwervingen van Cees Nooteboom in Spanje, waarbij hij de lezer meeneemt op zijn ontdekkingstocht door de geschiedenis, kunst en literatuur van het land dat hem gaandeweg veroverde.
‘Spanje is bruut, anarchistisch, egocentrisch, wreed, Spanje is bereid zich voor onzin de das om te doen, het is chaotisch, het droomt, het is irrationeel. Het veroverde de wereld en wist er niets mee te doen, het haakt in zijn middeleeuwse, Arabische, joodse en christelijke verleden en ligt daar met zijn eigenzinnige steden gebed in die oneindige lege landschappen als een continent dat aan Europa vastzit en geen Europa is. Wie niet geprobeerd heeft te verdwalen in de labyrintische complexiteit van zijn geschiedenis weet niet waar hij doorheen reist. Het is een liefde voor het leven, aan de verbazing komt nooit een eind.’ En uiteindelijk is De omweg naar Santiago een charmant zelfportret. ‘Het Spaanse karakter en het Spaanse leven corresponderen met “datgene waar ik over ga”, met bewuste en onbewuste dingen in mijn wezen, met wie ik ben.’
