De sluier van Cicero

Op 8 november 63 v.Chr. sprak Cicero in de senaat van Rome de

beroemde woorden: ‘Hoe lang, in hemelsnaam, Catilina, zul je nog

misbruik maken van ons geduld?’ Catilina wilde volgens Cicero, na

twee mislukte campagnes voor het consulaat, een coup plegen. De

senaat, die hem al tijdens zijn verkiezingscampagne beschuldigd

had van moord en verkrachting, stond aan Cicero’s kant.

De historicus Sallustius schreef later over wat bekend werd als

de ‘samenzwering van Catilina’. Het doel was bereikt: Catilina was

het zwarte schaap. Dat beeld werd gekoesterd, zonder dat men zich

afvroeg waarom hij precies werd verguisd.

Catilina is ook na de oudheid niet vergeten. Hij bleef model staan

voor slechtheid. Toneelschrijvers en operalibrettisten volgden

veelal het oordeel van Cicero en Sallustius. En nog altijd is Catilina

de slechterik, vooral in de Verenigde Staten. De Founding Fathers,

kenners van de klassieken en bewonderaars van Cicero, waren zeer

negatief over Catilina. Sommigen van hen vergeleken hun politieke

tegenstanders met hem. Dat doet men daar nog steeds, alleen met

veel minder kennis van zaken. Zo werd Obama door republikein Ted

Cruz vergeleken met Catilina, en Donald Trump door diens tegenstanders

ook.

Wat is de waarde van deze veelal oppervlakkige vergelijkingen?

Fik Meijer geeft antwoord zoals alleen Fik Meijer dat kan.