Waarheid en dwaling

Een hoorcollege over kritisch denken in recht, religie en het dagelijks leven

Beschrijving van het boek

Hoe ordent de mens zijn denken? Filosofen hebben in de loop van de geschiedenis veel nagedacht over deze vraag. Kunnen we iets opsteken van systematische analyse om onze eigen denkfouten en dwalingen te ondervangen? Voorbeelden van gerechtelijke dwalingen, zoals de veroordeling van Lucia de Berk tot levenslange gevangenisstraf in 2004 en 2007, laten zien hoe zelfs hoogopgeleide rechters en raadsheren vormen van cognitieve verblinding kunnen vertonen. Hoe is dit psychologisch te verklaren? En hoe kunnen we dit soort dwalingen proberen te voorkomen door scholing in logica, waarschijnlijkheidstheorie en logisch-psychologisch onderzoek naar drogredenen? Herman Philipse zal in deze serie colleges spreken over voorbeelden van dwalingen en drogredenen die zijn ontleend aan de rechtspraktijk, aan religie en aan het dagelijks leven.

Inhoud

College 1. Waarheidsvinding en dwaling: een typologie der valkuilen

H1. De casus Lucia de Berk

H2. Waarheidsvinding in het strafrecht: structurele risico's

H3. Veelvoorkomende drogredenen: enkele hints

College 2. Waarschijnlijkheid: de prosecutor's fallacy en andere drogredenen

H4. De prosecutor's fallacy

H5. Het theorema van (Thomas) Bayes

H6. De waarschijnlijkheid van drogredenen over waarschijnlijkheid

College 3. De betrouwbaarheid van het geheugen: bronvergetelheid en collaborative storytelling

H7. Het episodisch geheugen als updating mechanism

H8. Risico's bij getuigen- of verdachtenverhoor