Polska anarchia

Czy warcholstwo i skłonność do anarchii to część polskiego charakteru

narodowego? W wydanym pośmiertnie zbiorze esejów Paweł Jasienica

polemizuje z tym stereotypem, podtrzymywanym między innymi przez

powieści Sienkiewicza. Analizując dzieje Rzeczpospolitej od XVI wieku i

przyczyny jej upadku, dowodzi, że "Nieprawdą jest, że Polacy nie umieją

korzystać z wolności, prawdą jest natomiast, że wielu Polaków lubi

nadużywać władzy”. Jego zdaniem warstwą anarchizującą była manipulująca

szlachtą magnateria, niższe warstwy natomiast posiadały silnie

rozwinięty instynkt państwowy. Wiele miejsca poświęca kontrreformacji,

uznając ją za jedną z głównych destrukcyjnych sił, obok egoizmu,

prywaty, żądzy władzy i przywilejów.

Ta znakomicie napisana,

pełna pasji książka to imponujący erudycją obraz ostatnich dwóch wieków

Rzeczpospolitej i przyczynek do wciąż aktualnej dyskusji o polskim

charakterze narodowym.