Ook na Tjsip liet Elsschot 'die kleine smeerlap van een kleinzoon' niet los. In 1940 verscheen het vervolg De Leeuwentemmer, een reeks brieven waarin Laarmans aan zijn zoon Walter schrijft over het opgroeien van Tsjip, het stuklopen van het huwelijk van Adèle en Bennek, hun strijd om het kind en de daaropvolgende 'ontvoering' uit Polen. In 1943 werden Tsjip en De Leeuwentemmer overeenkomstig Elsschots intentie voor het eerst in een gezamenlijke uitgave gepubliceerd. Kort daarop werd het boek met succes in Amerika uitgebracht, bedoeld voor de Nederlandse emigranten. Deze editie is tot stand gekomen onder auspiciën van het Constantijn Huygens Instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Salamander

De Leeuwentemmer

Vlaamsgesproken editie, voorgelezen door Gene Bervoets. Met Het Dwaallicht (1946) zou Willem Elsschot zijn geestelijke of zelfs literaire testament hebben geschreven. In de vele beschouwingen over de novelle wordt steevast gewezen op het symbolische einde van het verhaal, waarin Frans Laarmans en zijn 'drie zwartjes' tot de conclusie moeten komen dat hun zoektocht naar de mysterieuze Maria Van Dam op niets uitloopt: 'Zij is als een beeld dat men in 't water ziet. Als men het grijpen wil is er niets. Of zooals de lichten in het moeras. Men kan ze naloopen, doch men achterhaalt ze niet.' Toch is de zoektocht niet tevergeefs: zij levert het besef op dat het geluk alleen gevonden kan worden in de aanvaarding van het leven zoals het komt. Met dit 'bitterzoete compromis' neemt Laarmans weer plaats achter zijn krant, en neemt Elsschot afscheid van de literatuur.

Het Dwaallicht

Nog geen twee maanden na het verschijnen van Kaas legde Elsschot de laatste hand aan een nieuw boek, geïnspireerd door en opgedragen aan zijn kleinzoon Jan Maniewski: Tsjip (1934). Voor Elsschot was het schrijven van deze 'eenvoudige familiehistorie' over het huwelijk van Laarmans' dochter Adèle met de Pool Bennek Maniewski en de geboorte van hun zoon Tsjip een experiment: "Mijn bedoeling is geweest een zeer alledaagsche, zo terre à terre mogelijke gebeurtenis door intensiteit lezenswaard te maken. Met andere woorden, van niets iets te maken. Zonder inhoud een boek te schrijven." Uitgerekend de inhoud van het boek zou voor problemen zorgen. De episode over het godsdienstonderricht aan Adèle stuitte de Vlaamse katholieke redactie van Forum (het tijdschrift waarin Tsjip zou worden voorgepubliceerd) zó tegen de borst dat ze eisten dat de gewraakte scène geschrapt zou worden. Elsschot wist de redactieleden echter op gewiekste wijze tegen elkaar uit te spelen en redde aldus die 'aardige, lieve passage' van zijn boek.

Tsjip

Nederlandsgesproken editie, voorgelezen door Job Cohen. Met Het Dwaallicht (1946) zou Willem Elsschot zijn geestelijke of zelfs literaire testament hebben geschreven. In de vele beschouwingen over de novelle wordt steevast gewezen op het symbolische einde van het verhaal, waarin Frans Laarmans en zijn 'drie zwartjes' tot de conclusie moeten komen dat hun zoektocht naar de mysterieuze Maria Van Dam op niets uitloopt: 'Zij is als een beeld dat men in 't water ziet. Als men het grijpen wil is er niets. Of zooals de lichten in het moeras. Men kan ze naloopen, doch men achterhaalt ze niet.' Toch is de zoektocht niet tevergeefs: zij levert het besef op dat het geluk alleen gevonden kan worden in de aanvaarding van het leven zoals het komt. Met dit 'bitterzoete compromis' neemt Laarmans weer plaats achter zijn krant, en neemt Elsschot afscheid van de literatuur.

Nederlandsgesproken editie. 'Op de oorlog, Frans, want oorlog is een zegening. En het kapitalisme heeft toch zijn goede kant, is 't waar of niet?' Met deze toost eindigt Elsschot zijn novelle Het Tankschip uit 1941. Opmerkelijk, want in dat jaar hield de Tweede Wereldoorlog inmiddels iedereen in zijn ban, en het kapitalisme liet zich niet bepaald van zijn beste kant zien. Elsschots lezers zullen dan ook verbaasd hebben opgekeken. In Het Tankschip zit de hoofdpersoon Jack Peeters te wachten op het uitbreken van de oorlog omdat hij daaruit, door middel van een listige belastingtruc, een financieel slaatje kan slaan. De meeste recensenten doorzagen de literaire knipoog: 'Dit is zijn boekje ook nog: een scherpe satyre, die ieder misverstand omtrent de bedoeling van het [...] einde uitsluit.'

Het Tankschip

De Verlossing (1921) is het tragikomische verhaal over de strijd tussen de socialistische vrijdenker Pol van Domburg en een plaatselijke pastoor. Van Domburg heeft zich met zijn vrouw in het gehucht Groendal gevestigd, waar hij als enige timmerman en winkelier goede zaken doet, vooral omdat hij zijn arme dorpsgenoten overbluft. In de boerengemeenschap is Van Domburg de enige die boeken leest. De nieuwe pastoor van Groendal, de eenogige en stuurse Kips, gaat de strijd aan met hem. Die strijd wordt voor Van Domburg hopeloos als hij met zijn gezondheid begint te sukkelen. Op zijn sterfbed lijkt de vrijdenker zijn nederlaag in te zien, en vraagt hij om de pastoor. Op onverhoedse wijze volgt dan de ontknoping, die met recht en reden een dubbele verlossing genoemd kan worden.

De verlossing

Nederlandsgesproken editie, voorgelezen door Peter Blok. Voor Elsschot behoorde Een Ontgoocheling tot zijn 'liefste' werk. Hij had een zwak voor dit 'verhaal uit mijn jongensjaren', en was verheugd als iemand zijn sympathie deelde: 'Dat uw voorkeur naar Een Ontgoocheling gaat, bewijst dat het u aan litterair sentiment niet ontbreekt.' 	De reacties op de tweede druk (de eerste werd niet opgemerkt door de pers) waren wisselend: hoewel sommige critici de tragiek en humor konden waarderen, vonden de meeste de novelle wat 'alledaags'. Elsschots lezers dachten er anders over, want Een Ontgoocheling werd uitstekend verkocht. Een van de kopers was Simon Carmiggelt. Hij las het boek dezelfde avond nog uit en wist: 'Dit is volmaakt schrijven. [...] Ik had mijn literaire vader gevonden.'

Een ontgoocheling

Vlaamsgesproken editie. Lijmen en Het Been behoren tot de canon van de Nederlandse literatuur - en bovendien tot de geestigste boeken die er ooit zijn geschreven. 'Nu ja, lijmen. De mensen bepraten en dan doen tekenen. En als zij getekend hebben, krijgen zij het ook werkelijk thuis.' Zo probeert Boorman, de hoofdpersoon, zijn nieuwe assistent in te wijden in het vak dat hij bij uitstek beheerst: lijmen. Boorman heeft Laarmans van de straat opgepikt en maakt hem van de ene op de andere dag medeplichtig. Zijn Wereldtijdschrift wordt in hoge oplages speciaal geschreven en gedrukt voor maar één afnemer. Geen abonnees, geen losse verkoop, alleen incidentele cliënten. Maar als die een nummer hebben besteld zullen ze dat niet gauw nog eens doen. Daarom moeten er steeds nieuwe klanten worden 'gelijmd'. Elsschot weet een overtuigende werkelijkheid neer te zetten die even absurd is als vermakelijk.

Lijmen / Het been

Vlaamsgesproken editie, voorgelezen door Els Dottermans. Elsschots debuutroman 'Villa des Roses' (1913) beschrijft de bewoners van een derderangs familiepension in Parijs. In interviews benadrukte Elsschot maar al te graag het autobiografische karakter ervan ('Die onsympathieke jonge Duitser uit mijn eerste boek was ik zelf') en het feit dat hij het 'spontaan' en 'zonder erbij na te denken noch iets te compliceren' had geschreven. Maar wie Villa des Roses leest ziet meteen de literaire verfijning. Elsschot: 'Ik schrijf enkel en alleen om klassiek proza voort te brengen, dat mooi is en mooi zal blijven.'

Villa des Roses

Het huiselijke leventje van Frans Laarmans wordt verstoord als zijn oudste dochter Adele thuiskomt met de Pool Bennek Maniewski. Het stel trouwt, emigreert naar Polen en krijgt daar een zoontje. De eerste keer dat Laarmans zijn kleinkind te zien krijgt, wandelen ze de tuin in, waar de kleine Jan door de mussen wordt begroet. ‘Ik blijf staan en zeg “Tsjip”. En in zijn mondhoeken ontluikt een glimlach. Ja jongen, voortaan heet jij Tsjip.’ Grootvader en kleinzoon zijn vanaf dat moment gezworen kameraden: ‘Samen zullen wij door dik en dun gaan, ik voorop.’ En dat is geen loze belofte. Als het huwelijk tussen Adele en Brennek strandt en Tsjip tegen de afspraak in door zijn vader in Polen wordt vastgehouden, komt Frans Laarmans zijn dochter en kleinzoon op heldhaftige én ontroerende wijze te hulp. Willem Elsschot (1882-1960), pseudoniem van Alphons De Ridder, is de auteur van klassiek geworden romans als Villa des Roses, Lijmen/Het Been en Het Dwaallicht. Zijn werk weet telkens weer nieuwe generaties lezers aan te spreken.

Tsjip / De Leeuwentemmer

Met Het Dwaallicht (1946) zou Willem Elsschot zijn geestelijke of zelfs literaire testament hebben geschreven. In de vele beschouwingen over de novelle wordt steevast gewezen op het symbolische einde van het verhaal, waarin Frans Laarmans en zijn 'drie zwartjes' tot de conclusie moeten komen dat hun zoektocht naar de mysterieuze Maria Van Dam op niets uitloopt: 'Zij is als een beeld dat men in 't water ziet. Als men het grijpen wil is er niets. Of zooals de lichten in het moeras. Men kan ze naloopen, doch men achterhaalt ze niet.' Toch is de zoektocht niet tevergeefs: zij levert het besef op dat het geluk alleen gevonden kan worden in de aanvaarding van het leven zoals het komt. Met dit 'bitterzoete compromis' neemt Laarmans weer plaats achter zijn krant, en neemt Elsschot afscheid van de literatuur.

Dwaallicht

Wie inmiddels vertrouwd is geraakt met de vaak herhaalde uitspraak dat Pensioen (1937) het minst gelezen verhaal uit Elsschots oeuvre is, dat nergens bij hoort en mede daardoor ‘het ondergeschoven kindje van de Elsschot-studie’ is geworden, zal versteld staan van de overweldigende ontvangst die het boek bij zijn verschijning ten deel viel. Zowel bij het koperspubliek als bij de literaire critici won Pensioen het in populariteit van Elsschots vorige boeken, zelfs in katholieke kring. Het werd bekroond met de Prijs der Vlaamsche Provinciën, de belangrijkste onderscheiding die de schrijver tot dan toe te beurt was gevallen. Elsschot zelf zal vooral ingenomen zijn geweest met de aandacht voor de scherpheid van zijn verhaal. Willem Elsschot (1882-1960), pseudoniem van Alphons De Ridder, is de auteur van klassiek geworden romans als Villa des Roses, Lijmen/Het Been en Het Dwaallicht. Zijn werk weet telkens weer nieuwe generaties lezers aan te spreken.

Pensioen

Vlaamsgesproken editie, voorgelezen door Elke Van Mello. Na de dood van zijn moeder wil Frans Laarmans een nieuw leven beginnen. Hij meldt zich ziek en begint een agentschap in Edammer kazen. Alle onderdelen van het nieuwe beroep krijgen zijn volle aandacht, behalve de verkoop. Aan het eind van het verhaal gaat hij maar weer naar zijn oude kantoor, met twintigduizend kilo kaas in het pakhuis. Niet zonder ingehouden humor laat Elsschot het noodlot op strakke, klassieke wijze zijn werk doen. Zijn programmatische inleiding is zo mogelijk nog klassieker.

Kaas

Nederlandsgesproken editie, voorgelezen door Job Cohen. Na de dood van zijn moeder wil Frans Laarmans een nieuw leven beginnen. Hij meldt zich ziek en begint een agentschap in Edammer kazen. Alle onderdelen van het nieuwe beroep krijgen zijn volle aandacht, behalve de verkoop. Aan het eind van het verhaal gaat hij maar weer naar zijn oude kantoor, met twintigduizend kilo kaas in het pakhuis. Niet zonder ingehouden humor laat Elsschot het noodlot op strakke, klassieke wijze zijn werk doen. Zijn programmatische inleiding is zo mogelijk nog klassieker.

Nederlandsgesproken editie. Lijmen en Het Been behoren tot de canon van de Nederlandse literatuur - en bovendien tot de geestigste boeken die er ooit zijn geschreven. 'Nu ja, lijmen. De mensen bepraten en dan doen tekenen. En als zij getekend hebben, krijgen zij het ook werkelijk thuis.' Zo probeert Boorman, de hoofdpersoon, zijn nieuwe assistent in te wijden in het vak dat hij bij uitstek beheerst: lijmen. Boorman heeft Laarmans van de straat opgepikt en maakt hem van de ene op de andere dag medeplichtig. Zijn Wereldtijdschrift wordt in hoge oplages speciaal geschreven en gedrukt voor maar één afnemer. Geen abonnees, geen losse verkoop, alleen incidentele cliënten. Maar als die een nummer hebben besteld zullen ze dat niet gauw nog eens doen. Daarom moeten er steeds nieuwe klanten worden 'gelijmd'. Elsschot weet een overtuigende werkelijkheid neer te zetten die even absurd is als vermakelijk.

Nederlandsgesproken editie, voorgelezen door Erik van Muiswinkel. Elsschots debuutroman (1913) beschrijft de bewoners van een derderangs familiepension in Parijs. In interviews benadrukte Elsschot maar al te graag het autobiografische karakter ervan ('Die onsympathieke jonge Duitser uit mijn eerste boek was ik zelf') en het feit dat hij het 'spontaan' en 'zonder erbij na te denken noch iets te compliceren' had geschreven. Maar wie Villa des Roses leest ziet meteen de literaire verfijning. Elsschot: 'Ik schrijf enkel en alleen om klassiek proza voort te brengen, dat mooi is en mooi zal blijven.'

relevance|desc

publishdate|desc

publishdate|asc

rating|desc

title|asc

author_lastname|asc

BookBeat gibt dir Zugang zu Tausenden von Büchern direkt auf deinem Smartphone. Finde deinen nächsten Favoriten, indem du durch unsere Toplisten und Kategorien blätterst.

Liest du gern deine Bücher? Entdecke Tausende von E-Books bei BookBeat. Natürlich kannst du aus verschiedenen Genres wie Beststeller, Krimi, Romance, Sachbuch und vielen mehr wählen!

Tausende von E-Books auf deinem Handy. Stöber los und finde noch heute dein neues Lieblingsbuch!

In unserem Bücherregal - Hörbücher und Hörspiele

Mit BookBeat kannst du über 1 Million Hörbücher und E-Books auf deinem Smartphone und Tablet geniessen. Teste gratis!

BookBeat - Hörbücher und E-Books direkt auf dem Handy. Teste gratis!

Sofern du nicht auf einer Abenteuerreise bist, solltest du dich auf der Webseite für {country} registrieren.

Hier kannst du die beliebtesten Autor*innen und Bücher in der BookBeat App durchstöbern. Wir haben eine herrliche Auswahl verschiedener Autor*innen und Genres und diese Liste wird sicher dein nächstes grosses Leseerlebnis inspirieren!

{AuthorName} Bücher - BookBeat

{NarratorName} als SprecherIn - BookBeat

Bist du auf der Jagd nach neuen Lieblingssprecher*innen oder hast du schon Favoriten, denen du noch mehr zuhören möchtest? Das regeln wir für dich! Hier haben wir die beliebtesten Sprecher*innen und die von ihnen gelesenen Bücher zusammengestellt.

Suche - BookBeat

Titel

Person, die den Abwasch macht und gleichzeitig BookBeat hört.

Autor*in

Willem Elsschot

Leg noch heute mit BookBeat los

Über uns

Folge uns

Hilfe & Kontakt

Info

BookBeat

BookBeat herunterladen