WOII in de Nederlandstalige literatuur

De Tweede Wereldoorlog heeft niet alleen diepe sporen getrokken door onze samenleving, maar ook geleid tot een nog altijd doorgaande stroom aan gepubliceerde getuigenissen en herinneringen. Tal van schrijvers hebben eigen ervaringen en die van anderen verwerkt in romans, verhalen, toneelstukken, poëzie en autobiografisch proza.

In deze serie colleges laat Jaap Goedegebuure zien hoe zich in de Nederlandstalige literatuur van de afgelopen vijfenzeventig jaar een ontwikkeling heeft voltrokken. Het voornamelijk zwart-wit getinte beeld van de oorlogsjaren maakte al snel plaats voor een meer genuanceerde weergave, en zelfs voor de demystificatie van een al te rooskleurig portret van de goede dan wel de foute Nederlander. Goedegebuure gaat ook in op de vraag waarom er in de Nederlandse samenleving én in de Nederlandse literatuur pas na enige decennia brede en intensieve aandacht kwam voor de moord op vele duizenden joodse landgenoten. Daarnaast komen in dit hoorcollege ook de literaire verwerkingen van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië en de bezetting van België aan de orde.

Inhoud

H1. De Tweede Wereldoorlog als waterscheiding

H2. Verzet, collaboratie en het grote grijze midden

Jan Campert en Ida Gerhardt

H3. De demystificatie van het verzet

Simon Vestdijk

H4. Illegaliteit en gedwongen tewerkstelling in kampen

Alfred Kossmann, Bert Schierbeek, Anton Heyboer en Gerrit Kouwenaar

H5. Het verlies van het geloof in universele waarden

W.F. Hermans

H6. De absurditeit van het toeval

Harry Mulisch en Jan Wolkers

H7. Literaire getuigenissen van Joodse oorlogsslachtoffers

Etty Hillesum, Abel Herzberg, Marga Minco en Jacob Presser

H8. Het doorgeven van het oorlogstrauma aan de volgende generatie

Gerard Reve, Gerhard Durlacher, Jona Oberski, Hellema en Judith Herzberg

H9. De tweede generatie Joodse oorlogsslachtoffers

Leon de Winter, Marcel Möring, Arnon Grunberg en Jessica Durlacher

H10. Publicaties over de daders

Armando, Dirk Ayelt Kooiman en Louis Ferron

H11. Getuigenissen van kinderen van collaborateurs

Charlotte Mutsaers, Jean-Paul Franssens, Adriaan Venema en Louis Ferron

H12. De Tweede Wereldoorlog in kinder- en jeugdliteratuur

K. Norel, Jan Terlouw, Caja Cazemier & Martine Letterie

H13. Literatuur over de Japanse bezetting van Nederlands-Indië

Rob Nieuwenhuys, Rudi Kousbroek en Jeroen Brouwers

H14. De tweede generatie oorlogsslachtoffers van de Japanse bezetting

Adriaan van Dis, Alfred Birney en Theodor Holman

H15. De Duitse bezetting als inzet van de taalstrijd in België

Louis-Paul Boon, Hugo Claus en Ward Ruyslinck

H16. Vlaamse literatuur over collaboratie

Erwin Mortier, Johan de Boose, Jeroen Olyslaegers en Tom Lanoye