De oorveeg

De oorveeg is een van de merkwaardigste romans die Willem Brakman totnogtoe geschreven heeft. Niet zo merkwaardig misschien nog waar het de gebeurtenissen betreft voor zover die ondubbelzinnig vaststaan gaat het immers om de zeer alledaagse avonturen van een bedrijfsarts in het oosten des lands, die aldaar solliciteert, een huisje betrekt op een fabrieksterrein, enkele niet al te succesvolle verliefdheden kent, met de collega s een uitstapje maakt naar Harderwijk en Lelystad, het museum bezoekt, en die op een gegeven moment door zijn chef, met wie hij op enigszins gespannen voet staat, wordt geoorveegd. Maar parallel daarmee ontwikkelt zich een rancune in hem, die tot welke aanleiding dan ook slechts in een ver verwijderd verband staat. Die rancune geeft het aanzijn aan groteske en gruwelijke droombeelden, briefwisselingen, gesprekken, en misschien ook wel daden dat is op den duur niet zo goed meer uit te maken. Een en ander lijkt overigens van het begin af aan geen privéonderneming van de hoofdpersoon te zijn; enkele buitenstaanders nemen uitgebreid aan gesprekken en correspondentie deel, de paus en zijn jezuïeten, de duivel en zijn helse rot betreden het toneel en het Twentse landschap neemt het uiterlijk aan van het zestiende-eeuwse Duitsland, met opstandige boeren, brandschattende benden, godsdienst- en rechtvaardigheidsfanatici. Met zo n kracht weet Brakman de helse visioenen voor ons op te roepen, dat het slot, waarin het afgehouwen hoofd van de bedrijfsarts met pauselijke goedkeuring tussen weerspiegelde wolken ligt, voor de lezer een hoogtepunt is van verstilling en resignatie.