RAFAEL Ellie Sinclair is een hopeloze romanticus die liefdesliedjes schrijft. Ik ben een workaholic die zijn leven niet op de rit krijgt. Ik neem haar aan als nanny, maar ik ga haar zo veel mogelijk uit de weg. Tot we op vakantie gaan. Als oppas is het logisch dat ze erbij is, maar ik had niet zien aankomen dat ik zo zou genieten van haar gezelschap. Maar na mijn scheiding heb ik met mezelf afgesproken dat ik mijn hart koste wat het kost moet beschermen. Zelfs als dat betekent dat ik dat van haar moet breken. ELLIE Is er iets erger dan werken voor een chagrijnige alleenstaande vader? Misschien alleen bekennen dat ik op de middelbare school een crush op hem had. Inmiddels zijn Rafael Lopez en ik hele andere mensen: hij is een miljardair, ik een werkloze songwriter. We leven langs elkaar heen, tot een vakantie alles verandert. Meer willen zijn dan de oppas van zijn zoontje? Dat zou me weleens materiaal voor liedjes over een gebroken hart kunnen opleveren. Love unwritten is het tweede deel in de prachtige Lakefront miljardairs-serie van Lauren Asher. Het eerste deel heet Love redesigned, maar alle delen zijn los van elkaar te lezen!

Lakefront miljardairs

Love unwritten

Laat je meeslepen door de prikkelende en moedige kijk op religie, politiek en maatschappij door Lionel Shriver. ‘Tegendraads’ is samengesteld uit de vele columns, essays en opiniestukken die Lionel Shriver schreef voor gerenommeerde Engelse en Amerikaanse media over een breed scala aan onderwerpen: religie, taal, literatuur, Brexit, het schrijverschap, ziekte, de dood, en ‘last but not least’: het belastingstelsel. Elk stuk in ‘Tegendraads’ weerspiegelt standpunten of gevoelens waardoor ze ‘hel en verdoemenis’ over zich heen kreeg, zoals ze opgewekt uitlegt, en die haar meer dan eens met ‘cancelen’ hebben bedreigd, lang voordat het begrip in zwang was. Geen heilig huisje is veilig voor een van de scherpste geesten van onze tijd. Een schrijver die gekoesterde platitudes en eenduidige denkwijzen fileert, in zowel haar romans als haar non-fictie.

Tegendraads

`Het multiculturele drama is inmiddels een ingeburgerd begrip, maar de term werd gemunt door Paul Scheffer. In zijn gelijknamige fameuze essay liet hij in het jaar 2000 al zien hoezeer er in Nederland langs elkaar heen wordt geleefd. Zijn beschouwing leidde tot een groot maatschappelijk debat. In de loop der jaren werkte hij zijn ideeën uit, met als resultaat een breed opgezette beschouwing over de manier waarop immigratie onze wereld verandert. Daarbij duikt hij diep in de geschiedenis. Niet alleen die van Nederland, maar ook van andere Europese landen en Amerika. Het land van aankomst is een hartstochtelijke poging om de huidige impasse rond migratie te begrijpen en te overwinnen. Met Het land van aankomst schreef Paul Scheffer een invloedrijk en veel gelezen boek dat zowel in Nederland als in het buitenland veel stof deed opwaaien. Er verschijnen vertalingen in het Engels, Duits, Deens en Pools. In deze geactualiseerde editie is veel nieuw en internationaal materiaal verwerkt. Scheffer gaat onder andere in op de verkiezing van Barack Obama, het minarettenverbod in Zwitserland en de recente controverse over nationale identiteit in Frankrijk en Engeland. Een onmisbaar boek.

Land van aankomst

Nederland heeft geen Nationaal Historisch Museum nodig, nu het zelf tot museum verworden is: cultureel behoudzuchtig, gerontocratisch, en zwaar beveiligd. De ideologieën van Museum Nederland zijn uitgeput, zijn macht is uitgewerkt en zijn geld is uitgegeven. In deze tijd van crisis geeft Willem Schinkel in De nieuwe democratie een aanzet tot democratische vernieuwing. Want is democratie tegenwoordig niet nog slechts een boekhoudtechniek? Hoe kan een politiek die het steeds moet afleggen tegen de financiële markten opnieuw worden vormgegeven? Juist nu werkelijke alternatieve manieren om de politiek vorm te geven minder denkbaar dan ooit lijken, komt het aan op nieuwe antwoorden op deze vragen. Schinkel pleit voor een nieuwe politisering. Tegen de macht van markt en massamedia in, ontwerpt hij een nieuwe Raad van State als bron van kritische tegenmacht. En tegen gemakkelijke kritiek op populisme en nationalisme in, pleit hij voor een kritisch nationalisme dat de natie als een utopisch project in plaats van een museaal project beschouwt. Hij breekt vastgeroeste debatten open over economie, integratie, cultuur en natie, recht, religie en ecologie en laat zien hoe we kunnen komen tot alternatieve politieke denkwegen.

De nieuwe democratie

Zelfs in serieuze media zijn bekende Nederlanders beeldbepalend, terwijl de belangstelling voor wie niet in het plaatje past krimpt. Dit boek draait het om. Het vertelt de verhalen van onbaatzuchtige, eigenwijze, standvastige, lieve en originele inwoners van Nederland met prestaties, inzichten en opvattingen die (te) weinig aandacht krijgen. Het echte Nederland. Volkskrant-columnist Margriet Oostveen maakte de afgelopen jaren een schitterende reeks portretten van deze onbekende Nederlanders, waarbij ze altijd verder kijkt dan een eerste indruk. Zo blijkt een Friese gemeenteambtenaar een succesvol Bouquetreeksauteur. Helpt een snackbarhoudster haar klanten met afvallen. Zijn twee sympathieke PVV-stemmers ‘hartstikke tevreden’, en maakt een oud-staatssecretaris een statement als buschauffeur. Intussen overleeft een Syrische familie in chic Amsterdam-Zuid. Met scherpe observaties, subtiele details en rake humor schetst Oostveen in Onbekende Nederlanders een ontroerend beeld van mensen die vaak over het hoofd worden gezien.

Onbekende Nederlanders

'We kunnen er niet onderuit: we beleven emotionele tijden. Waar men ook kijkt, commotie is de norm, intensiteit de vorm.’ Zo begint het recentste boek met essays van Stefan Hertmans, waarin hij ons verlangen naar een arcadisch bestaan fileert. Waarom moeten we alles wat we van waarde achten – seksualiteit, identiteit, kunst en literatuur, sociaal engagement – onophoudelijk opfokken voor het grote doel? Kunnen we de dingen niet meer in hun waarde laten zonder ze uit te kauwen? Wellicht hebben we zo’n intens gevoel van verlies, omdat we voortdurend een fictieve persoonlijkheid najagen. Het is niet verwonderlijk dat Hertmans in dit boek uitgebreid aandacht besteedt aan kritische schrijvers als Michel Houellebecq, Søren Kierkegaard en W.G. Sebald, over wie hij met grote instemming schrijft. ‘Hertmans schrijft zo prikkelend dat ik meteen zijn mening wil weten over alles wat ik recentelijk heb gelezen.’ – Elsbeth Etty in NRC Handelsblad ‘Essays die met kracht van argumenten en vaak in superieure, lenige en soms ook geestige formuleringen kritiek leveren op ideeën en praktijken die het culturele leven momenteel beheersen. (…) Een ronduit indrukwekkend boek.’ – De Groene Amsterdammer ‘Er bestaan essayboeken waarvoor je graag een hele kast romans weggeeft, schrijft Stefan Hertmans. Misschien geldt dat ook wel voor zijn nieuwe bundel.’ – De standaard

De mobilisatie van Arcadia

Wat is de link tussen David Bowie en Charles Baudelaire? Waarom maakte Nescio s verhaalpersonage `De uitvreter een einde aan zijn leven door van een brug te stappen? Waarom koos Herman Brood ervoor om van een torenhoog hotelgebouw te springen? Wat bezielde Piet Paaltjens dat hij altijd zo melancholisch gestemd was? Hoe geniaal dan wel krankzinnig was de Franse katholieke duivelaanbidder Jules Barbey d Aurevilly? In welke zin lijken de personages van de door neuzen geobsedeerde Nikolaj Gogol op stripfiguren? Over deze en talloze andere kwesties buigt Christophe Vekeman zich in Leven is werk, een verzameling essays, reportages en interviews over voornamelijk literatuur en muziek. Met een zeldzame combinatie van helderheid en diepgang spreekt Vekeman zowel een publiek van kenners als van geïnteresseerde liefhebbers aan. Christophe Vekeman (1972) is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van zijn generatie in de Vlaamse letteren. In de hier verzamelde stukken schrijft hij over geestverwanten als Yates en Salinger, Huysmans en Van Deyssel, Reve en Hermans, Mennes en Brusselmans, Zappa en Dylan.

Leven is werk

Maarten 't Hart is weliswaar geen columnist, maar hij heeft toch heel wat artikele geschreven die verdacht veel op columns lijken. Ze zijn vaak polemisch van aard of ze handelen over curieuze menselijke gedragingen als 'de overijlde resignatie' of de 'pointe-herhaling,'. Ook schreef hij veel over muziek, en over zijn eigen vakgebied, de ethologie. In Een havik onder Delft brengt 't Hart dit boeiende mengelwerk nu eindelijk bijeen. De bundel bevat bovendien enkele geruchtmakende langere artikelen, zoals een aanval op de literatuurgeschiedenis van Ton Anbeek en zijn tirade over de verschijnselen Godsdienst en psalmgezang. Een enkel reisverhaal zelfs siert deze bonte verzameling ketelmuziek, al betreft het dan een reis van een verstokte thuisblijver. Steeds weet 't Hart ons met zijn felle, anekdotische, uiterst persoonlijke reacties op van alles en nog wat te treffen. Zo breekt hij bijvoorbeeld een lans voor zijn door de AKO-jury gepasseerde kunstbroeder A.F.Th. van der Heijden. We bezoeken met 't Hart de schrijversmarkt en de gynaecoloog en we leren van hem de kunst van het vermageren met behulp van winterwortelen. Het wonder van Maarten 't Hart is inderdaad zijn veelzijdigheid, zijn onvooringenomen nieuwsgierigheid naar veel meer dan enkel boeken en schrijvers en zijn vermogen om daar op pakkende wijze over te berichten.

Een havik onder Delft

In 2006 begon Arnon Grunberg de reportagereeks ‘Onder de mensen’, gebaseerd op Maxim Gorki’s advies aan Isaak Babel om de schrijftafel te verlaten en zich onder de mensen te begeven. Deze literair-journalistieke stukken zijn verzameld in dit boek. Grunberg werkte onder meer undercover als kamerjongen, onder het pseudoniem Anton Morsink, in een hotel in Beieren. Als een gast zijn hotelkamer verliet, stapte Morsink zijn leven binnen. In andere reportages belicht Grunberg de politieke actualiteit. Hij bezocht Guantánamo Bay en reisde naar Afghanistan en Irak om als ‘embedded’ journalist meer te weten te komen over het dagelijkse leven van de soldaten. Met dit boek plaatst Arnon Grunberg zich in de traditie van de meesters van de literaire reportage, zoals de ‘razende reporter’ Egon Erwin Kisch en Joseph Roth, vertellers die met hart en ziel over de politieke en sociale actualiteit berichtten.

Kamermeisjes en soldaten

Bloeit de belangstelling voor de geschiedenis weer op? Integendeel, betoogt Marita Mathijsen in De afwezigheid van het verleden. De discussie over de canon en het pleidooi voor een nationaal geschiedenismuseum zouden kunnen wijzen op hernieuwde interesse. Ze constateert dat dit maar valse schijn is. Onze eigen geschiedenis laat ons Siberisch, hetzelfde geldt voor die van ons landschap en onze gebouwen. De overheid kijkt met een onverschillig mombakkes toe hoe historische straten veranderen in reclamegalerijen. Vlooienmarkten zijn de stille getuigen van onze desinteresse: voor een appel en een ei verpatsen we zelfs de fotoalbums van onze grootouders.

De afwezigheid van het verleden

Eigenlijk is de vraag heel simpel: wat doet de zee met je, de rivier, de lucht, de ruimte – wat doet het uitzicht of de afstand? Dat is voer voor psychologen en schrijvers: je gunt de Siciliëganger van Jeroen van Kan de waddenpsycholoog van Mathijs Deen. Je vergelijkt de troost van schaduwverliefdheid met die van tomaatjes: Emily Kocken, Marjolijn van Heemstra. De liefdevolle schoten, de ontwrichtende woorden: Laura Broekhuysen. Je voelt de kwetsbaarheid en verlangt naar het vasteland – want het is een nummer dat die vaste grond onder de voeten achterlaat, dat het grootse van de oversteek menselijk maakt, en het dagelijkse uitvergroot, dat het evidente laat zien, het immanente impliceert, en voortvaart.

De Revisor 25 De oversteek

Met Het sadistische universum bevestigde Willem Frederik Hermans zijn reputatie als scheldredenaar nummer één. Briljante essays over Hermans' stokpaardjes Multatuli, Weinreb en Wittgenstein, maar ook verrassende en gemene stukken over pin-up-girls, experimentele romans, de katten van Rome, antipathieke romanpersonages en film. Verder: de monoloog van een anglofoob, de monoloog van een paardenliefhebber, de eerste reis naar Spanje en de zwarte humor van de Baron von Münchhausen. Hermans op zijn best!

Het sadistische universum

Hermans Boze Brieven van Bijkaart verscheen in oktober 1977 bij De Bezige Bij. De kloeke bundel bestond uit beschouwingen die Hermans, onder pseudoniem van Age Bijkaart, sinds eind december 1973 schreef voor het Amsterdamse dagblad Het Parool. Aanvankelijk schreef Hermans een tweewekelijkse column voor deze krant, vanaf april 1975 verscheen er elke week een bijdrage van Age Bijkaart. Boze Brieven van Bijkaart bevat nagenoeg alle columns die Hermans tot het einde van november 1976 in Het Parool publiceerde.

Boze brieven van bijkaart

Als er één zin is die sinds jaren in het bewustzijn van Stefan Hertmans galmt, is het de uitspraak die Viktor Klemperer ooit, tijdens het nazibewind, haast terloops, te midden van ellende en onzekerheid, met vaste hand in zijn beroemde dagboeken noteerde: ‘De tijdgenoot weet niets’. Wat kun je zeggen over de eigen tijd? Eén ding voelen we allen, overdenkt Stefan Hertmans in zijn lucide Verschuivingen: dit is een tijd van overgang naar iets wat we nog maar heel gedeeltelijk beginnen te begrijpen. Allen zijn we getuigen, ook al weten we slechts gedeeltelijk waarvan; in elk geval van onze moeilijk te ontcijferen actualiteit – en de verschuivingen die we elke dag voelen zonder ze te kunnen duiden. In even erudiete als sensitieve overdenkingen gaat Stefan Hertmans het avontuur aan om iets van deze tijdgeest te grijpen, om dat vast te leggen wat ons in de waan van de dag ontglipt.

Verschuivingen

Lange tijd hield Sytske van Koeveringe een lachlogboek bij, mateloos gefascineerd door het fenomeen. Wat is lachen? Toen zij recent het grote nieuws over een tumor in haar borst hoorde, greep zij automatisch terug naar haar 'lacharchief ', en zag dat lachen een weldadig contrast vormt met de wreedheid van een tumor. Vanaf dat moment is ze niet gestopt met schrijven: 'Ik werk me helemaal te pletter omdat ik per ongeluk continu denk dat ik bijna doodga. Ik leef in een soort nu of nooit.' Lachen en de tumor zijn op een behoorlijk speelse manier verweven. Een essay over de lach wordt afgewisseld met onder meer een dialoog van twee artsen die een biopt afnemen, een monoloog van Sytskes huisarts, een opsomming van wat allemaal groter, kleiner of precies 2,2 centimeter is. Sytske sluit af met een brief aan haar tumor, waarin ze hem uitnodigt voor een etentje. Dag nacht licht toch is een inspirerend werk van een jonge, sterke, vrijgezelle, autonome kunstenaar. Speels, levendig, leerzaam, troostend en heel krachtig.

Dag nacht licht toch

Bloedbadnatie gaat over een epidemie die niet veroorzaakt wordt door een ziekte maar door wapens. Mannen, vrouwen, tieners, kinderen en zelfs baby’s zijn er het slachtoffer van. De schietpartijen vinden plaats in kerken, scholen, bioscopen en tijdens concerten. Paul Auster onderzoekt hoe Amerika’s liefde voor wapens ontstond bij de eerste Engelse kolonisten, die met hun vuurwapens de oorspronkelijke bevolking van het land verjaagden. Die geschiedenis van geweld leeft door tot de dag van vandaag. In dit persoonlijke essay beschrijft hij ook hoe hij zelf als jongetje slechte westerns naspeelde met een neppistool in zijn hand en hoe hij op tienjarige leeftijd al een volleerd schutter was. Dit ondanks het feit dat zijn oma zijn opa doodschoot toen Austers vader nog jong was, een traumatische gebeurtenis die voor altijd door zou klinken in de familie. Zonder nadrukkelijk een kant te kiezen in het gepolariseerde debat probeert Auster antwoord te geven op twee belangrijke vragen: waarom is Amerika zo anders dan de rest van de wereld? En is er geen andere maatschappij mogelijk? Door de tekst heen zijn foto’s van Spencer Ostrander verweven, van locaties waar schietpartijen hebben plaatsgevonden. Er zijn geen lichamen te zien, de plekken zijn enkel de stille getuigen van de levens die verloren zijn gegaan.

Bloedbadnatie

Een uiterst actueel essay over vrijheid in kunst en cultuur. Waarover spreken we als we over vrijheid spreken? En over wiens vrijheid spreken we dan? Deze vragen vormen de kern van veel debatten die de kunst- en cultuurwereld in hun greep houden, over culturele toeëigening, ‘cancel culture’ en vrijheid van meningsuiting. ‘Het lijkt mij cruciaal om heel voorzichtig te zijn met een retoriek die het morele gelijk aan haar kant meent te hebben,’ schrijft Nelson, en ze spoort de lezer aan om absolutistische retoriek terzijde te schuiven. ‘Zodra iemand over absolute vrijheid begint, weet je dat je met een stroman van doen hebt. Niemand op deze wereld heeft de absolute vrijheid om wat dan ook te doen.’ Vrijheid in kunst is nooit eenduidig, omdat kunst vele dingen is, tegelijk of beurtelings. Ook de context van uitingen doet ertoe. En je kunt niet oordelen over de vrijheid van anderen, of de beperking daarvan, zonder je eigen positie daarbij te expliciteren. In het essay Het lied van de kunst ontleedt Nelson dit alles op haar karakteristieke wijze: intelligent, prikkelend, bereid om alles te bevragen en complexiteit omarmend.

Het lied van de kunst

Een feest om te lezen en met schitterende illustraties een lust voor het oog ‘Met niets en niemand ben ik zo vaak op de foto gezet als met de eenden bij de grote vijver in het Oosterpark. Dikke stapels zwart-witkiekjes met van die ouderwetse kartelrandjes zijn er met mij als klein meisje voor, naast en tussen de vogels waaraan ik mijn hart had verpand.’ Zo opent het titelverhaal ‘Een eend op zolder’ – Marja Vuijsjes fascinatie voor vogels is er al van jongs af aan. In de afgelopen jaren schreef ze diverse literaire non-fictieverhalen met vogels in de hoofdrol. Die zijn in dit boek bijeengebracht en voorzien van schitterende illustraties van Ien van Laanen. Of Vuijsje nu schrijft over de mus in een standaardwerk uit de klassieke Perzische poëzie, de troost die Rosa Luxemburg vond in het gezang van de koolmees, over het roldoorbrekende Nandoemannetje of de steenarend in Thomas Manns De toverberg: ze verbindt het kleine met het grote, altijd met haar kenmerkende combinatie van verwondering, intelligente humor en elegante precisie.

Een eend op zolder

Onze kinderjaren bestaan voor het grootste gedeelte uit afkijken. We leren door na te doen. Dat kopieergedrag kent ook een literaire variant: de pastiche, een tekst waarin de stijl van een auteur, genre of generatie wordt nagebootst. Het is een veelgebruikte opdracht op schrijfopleidingen, want het vergt een flinke dosis literaire lenigheid om de stijl van iemand anders zodanig te kunnen doorgronden dat je er zelf mee uit de voeten kan. En dat het nog iets moois oplevert ook! In De Revisor #37 schrijven dertien auteurs een pastiche op een genre of een auteur naar keuze. Van de western en het maffiaverhaal tot het epos en de romance, en van Annie M.G. Schmidt tot Agatha Christie en Roald Dahl. Met: Erik Bindervoet, Fiep van Bodegom, Basje Boer, Hanan Faour, Dennis Gaens, Tom Hofland, Sandro van der Leeuw, Nelleke Noordervliet, Ronja von Rönne (vertaling: Lotte Lentes), Malika Soudani, Wout Waanders, Romy Day Winkel en Femke Zwiep.

Revisor 37

Tegen het einde van zijn leven was James Joyce depressief en aan de drank. Hij koesterde een eenvoudige novelle van Tolstoj, en vroeg zich vertwijfeld af of hij na zijn debuut Dubliners de twintigste-eeuwse romankunst, met grote prozawerken als Ulysses en Finnegans wake, wel de goede kant op geleid had. In een reisverhaal beschreef Cees Nooteboom zijn bezoek aan het precolumbiaanse Einde van de Wereld: een kruis aan de rand van het meest westelijke van de Canarische eilanden. Toen hij het naderde, had op het dwarshout `met onnavolgbaar effectbejag een kraai plaatsgenomen. Voor A.F.Th. van der Heijden is in de romankunst van de voorbije eeuw Joyce Finnegans wake zo n kruis met kraai, dat de schrijver uiteindelijk de rug toekeert om het spoor terug te volgen naar traditioneler vormen van vertelkunst. Niet om slaafs de negentiende-eeuwse romanconventies weer op te pakken, maar juist om vanuit de hervonden traditie de romanschrijverij naar nieuwe, barre, onvermoede vertes te voeren ook tot waar men niet verder kan, en het kruis met de kraai de nederige triomf van de schrijver uitdrukt. Kuis en kraai is een brief aan zijn vriend en vroegere redacteur Anthony Mertens.

Over de roman

Kruis en kraai

Een scherp en compact overzichtswerk dat het ontstaan, de ontwikkeling en de kern van Jeroen Brouwers’ schrijverschap blootlegt en een invoelend psychologisch portret vormt van de man achter het werk. ‘Eenzaamheid in eindeloos meervoud’ van Lodewijk Verduin is een verfrissend, compact overzichtswerk voor liefhebbers van Jeroen Brouwers en een gedegen gids voor alle nieuwe lezers die dit grootse oeuvre nog zullen gaan ontdekken. Jeroen Brouwers (1940) is een van de titanen van de Nederlandstalige literatuur. De ontzagwekkende stroom van romans, verhalen, essays, studies, egodocumenten en polemieken die hij sinds de jaren zestig publiceerde werd alom geprezen en bekroond met vrijwel alle Laaglandse literaire prijzen. Zo veelvormig als zijn werk is, zo herkenbaar blijft steeds zijn verfijnde, muzikale stijl en zijn zwartgallige levensvisie. Ruim tienduizend pagina’s las Lodewijk Verduin om tot de kern van dit gigantische oeuvre te komen. Het resulteerde in een scherpzinnig maar toegankelijk essay dat het ontstaan en de ontwikkeling van dit singuliere schrijverschap in kaart brengt. Via diepgravende analyses van Brouwers’ twaalf romans duidt Verduin de centrale thematiek van dit oeuvre, waarmee hij uiteindelijk een invoelend psychologisch portret van de man achter het werk aflevert.

Eenzaamheid in eindeloos meervoud

Een dagboekje en twee met eigen foto's geïllustreerde bijdragen, die Hermans naar aanleiding van zijn reis naar Suriname en de Nederlandse Antillen, begin 1969, voor het maandblad Avenue schreef, vormden de basis voor dit boek.

De laatste resten tropisch Nederland

Een halfjaar voor zijn dood sprak Gerrit Komrij de wens uit dat er een nieuwe uitgave van zijn beschouwingen zou verschijnen. Het liefste zou hij wat hij eerder verzamelde in Inkt nog eens ordenen en aanvullen in vier paperbacks. 'Zo mooi als die Amerikaanse kleine boekjes.' Vier vooraanstaande auteurs, die allen op een bijzondere manier met Komrij verbonden waren, maken een persoonlijke selectie van zijn stukken, begeleid door een voorwoord waarin zij hun visie geven op zijn werk. De eerste twee delen, door Kees van Kooten en Tom Lanoye, zullen bij Komrijs sterfdag in juli 2014 verschijnen. De andere twee delen, samengesteld door Hanna Bervoets en Bas Heijne, zullen in het voorjaar van 2015 het licht zien. Van Kooten, Lanoye, Bervoets en Heijne laten de geest van Gerrit Komrij niet-aflatend door het literaire landschap waaien. Gerrit Komrij (1944-2012) was dichter, romancier, criticus, polemist, essayist, vertaler, toneelschrijver en bloemlezer. In 1993 werd zijn essayistische oeuvre bekroond met de P.C. Hooft-prijs. Kees van Kooten (1941) is cabaretier en schrijver. Hij schreef de veelgelezen en -geprezen boeken Koot droomt zich af (1977), Hedonia (1984), Levensnevel (1999) en Episodes (2007). Tot zijn meest recente boeken behoren Hartstochtjes (2012)en De verrekijker (Boekenweekgeschenk 2013).

Luim

Een halfjaar voor zijn dood sprak Gerrit Komrij de wens uit dat er een nieuwe uitgave van zijn beschouwingen zou verschijnen. Het liefste zou hij wat hij eerder verzamelde in Inkt nog eens ordenen en aanvullen in vier paperbacks. `Zo mooi als die Amerikaanse kleine boekjes. Vier vooraanstaande auteurs, die allen op een bijzondere manier met Komrij verbonden waren, maken een persoonlijke selectie van zijn stukken, begeleid door een voorwoord waarin zij hun visie geven op zijn werk. De eerste twee delen, door Kees van Kooten en Tom Lanoye, zullen bij Komrijs sterfdag in juli 2014 verschijnen. De andere twee delen, samengesteld door Hanna Bervoets en Bas Heijne, zullen in het voorjaar van 2015 het licht zien. Van Kooten, Lanoye, Bervoets en Heijne laten de geest van Gerrit Komrij niet-aflatend door het literaire landschap waaien. Gerrit Komrij (1944-2012) was dichter, romancier, criticus, polemist, essayist, vertaler, toneelschrijver en bloemlezer. In 1993 werd zijn essayistische oeuvre bekroond met de P.C. Hooft-prijs. Tom Lanoye (1958) is dichter, romancier, columnist, scenarist en theaterauteur. Hij is een van de meest gelezen en gelauwerde auteurs van het Nederlandse taalgebied. Zijn meest recente boek Gelukkige slaven verscheen in 2013.

Dwars

Is de PVV de nieuwe NSB? Heeft Obama iets weg van Chamberlain? Aan de lopende band kwamen ze de afgelopen jaren voorbij: historische vergelijkingen met de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw. Meestal kreeg de vergelijker al snel de wind van voren en haastten opgetrommelde deskundigen zich om te verklaren dat de vergelijking mank ging. Moeten we het dus maar niet doen, parallellen aanwijzen tussen het verleden en vandaag? Natuurlijk wel. In dit boek laat Jaap Cohen zien waarom. Hij legt verrassende verbanden: tussen Nero, Mussolini en Berlusconi, tussen pepmiddelen op het slagveld en de vervolging van Marco Kroon. Zo plaatst hij het vluchtige dagelijkse nieuws in perspectief. Want hoe nieuw is dat nieuws? En als het oud is, wat kunnen we daar dan van opsteken? Whats New? is een boek vol geschiedenissen, anekdotes, dwarsverbanden en leestips, aangevuld met een verzameling prikkelende biografietjes van alle erin optredende personages van Ahmadinejad tot Zuma, van Napoleon tot Marvin Gaye.

What's new?

De kern van deze verzameling opstellen over litteratuur wordt gevormd door de maandelijkse kronieken over poëzie die J.Bernlef sinds 1966 in De Gids heeft gepubliceerd. Hij heeft ze in drie afdelingen ondergebracht. Eeen aantal 'algemene' stukken, waarin hij wat ballonnen oplaat en weer doorprikt. Hij heeft de waarheid niet in pacht, is niet bezeten van de drang tot bewijzen maar wil in de eerste plaats het leesplezier overbrengen dat hij bij de lectuur had. In de tweede afdeling bespreekt hij een aantal Nederlandse dichters, van F. ten Harmsen van der Beek, J.C. Noordstar en Jan Hanlo tot Hans Verhagen, Gerrit Kouwenaar en Hans vlek. In de derde afdeling komen buitenlandse dichters aan bod: natuurlijk Marianne Moore, die hij zelf heeft vertaald, maar ook andere Amerikanen, zoals de merkwaardige Louis Zukofsky, William Carlos Williams en Robert Lowell. In de vierde en laatste afdeling van het boek komen prozaschrijvers ter sprake. 'Het zijn verslagen over boeken die mij op de een of andere manier erg hebben beziggehouden,' zegt hij. Daar horen bij: het werk van de Argentijnen Jorge Luis Borges en Adolfo Bioy-Casarès, de meesterlijke roman Pale Fire van Wladimir Nabokow, het werk van de bizarre Franse schrijver Raymond Roussel en het volgens Bernlef 'onnavolgbare proza' van Jan Hanlo. De afdeling besluit met een autobiografisch stuk, 'Op het spoor van dr. Hackenbush'.

Wie a zegt

Nederlanders staan niet bekend om hun grote vermogen tot bewondering. In ons land gelden de wetten van het maaiveld. Maar niet voor Kees 't Hart. Hij vereert zijn helden zonder terughoudendheid van de weldenkende volwassene. In De ziekte van bewondering neemt hij dit fenomeen onder de loep: 'Doris Day, Elvis Presley, Carl Barks, Louis Althusser, Jean-Jacques Rousseau, Franciscus van Assisi, Robert Graves, Horace Traubel, Walt Whitman. Wat is het dat me heeft voortgejaagd? vraagt hij zich af. Het antwoord geeft 't Hart in deze bundel, waarin hij zich rot bewondert, waarin hij aan evangelisatiewerk doet voor de door hem bewonderden, maar waarin hij zich tegelijkertijd afvraagt wat een bewonderaar eigenlijk voor iemand is en aan welke neurotische gevaren hij is blootgesteld. Wat deze bundel hartochtelijk laat zien, is dat bewondering zich niets aantrekt van het onderscheid tussen het triviale, banale en de hoogwaardige cultuur. 't Hart schrijft voor iedereen die het snobisme in zichzelf wil bestrijden.

De ziekte van de bewondering

Toen de auteur van Opperlandse taal- en letterkunde een vaste wekelijkse bijdrage beloofde aan het katern Kunst & Cultuur van de Volkskrant, beloofde hij niet over Opperlandse maar over Nederlandse literatuur te zullen schrijven. Dat is hem ook meestal gelukt. Soms behandelt hij een roman (zeven van zulke artikelen staan in hoofdstuk 1, waar onder meer de vraag wordt beantwoord: Waarom is Mulisch Ontdekking van de hemel geen goed boek?). Soms behandelt hij een auteur (zeven van zulke essays staan in hoofdstuk 2, waar onder meer de vraag wordt beantwoord: Wat is de verdikkingsfactor van de geschiedschrijving?). Soms gaat het over vertalen (zeven van zulke betogen staan in hoofdstuk 3, waar onder meer de vraag beantwoord wordt of Niemand de Cycloop kwaad deed). Soms gaat het over Multatuli (zeven van zulke biografische voorstudies staan in hoofdstuk 4, met onder meer het antwoord op de vraag: Schreef Multatuli dit of dat?). Soms gaat het over citaten in de Dikke van Dale, soms gaat het over vergissingen, soms gaat het toch over Opperlands. Altijd gaat het over letters, zinnen, literatuur.

Letterkunst

Politiek is bij uitstek een zaak die je niet aan politici moet overlaten,’ zegt Denker des Vaderlands Daan Roovers. ‘Het wordt tijd om groot onderhoud te plegen aan het democratische systeem.’ Hoe kunnen we meer betekenis geven aan onze gedeelde publieke sfeer? We maken gretig gebruik van onze vrijheid van meningsuiting, maar mag je eigenlijk alles zeggen? En laten we ons niet veel te makkelijk uit elkaar spelen door populisten en trollen? De extreme stemmen eisen onze aandacht op, ten koste van de redelijke en de gematigde, terwijl die in de meerderheid zijn. Daan Roovers pleit in Wij zijn de politiek voor een nieuw politiek bewustzijn en een beter begrip van vrijheid en verantwoordelijkheid. Want wij zijn heel wat meer dan ons brein: wij zijn de politiek. ‘Het is Daan Roovers’ persoonlijke missie om filosofie in de publieke ruimte te brengen. In deze spannende tijd voor de democratie helpt zij ons om samen na te denken over de betekenis van burgerschap.’ – Michael Sandel, auteur van Rechtvaardigheid en Niet alles is te koop

Wij zijn de politiek

De bundel Klaas-Jan Huntelaar staat vol verhalen over de topspits. Ze voeren ons langs de mooie lijst van clubs waar hij speelde en vormen zo een prachtig overzicht van een glansrijke voetbalcarrière. In Klaas-Jan Huntelaar brengen diverse topauteurs een hommage aan de topscoorder. Over een voetbalcarrière vol passie, talent, techniek en vooral heel veel doelpunten! Op 14 januari 2021 viel Klaas-Jan Huntelaar in de 89ste minuut in bij de voetbalwedstrijd FC Twente-Ajax. De stand was op dat moment 1-1. Ajax had vergeefs 19 doelpogingen gedaan om een tweede treffer te forceren. De 37-jarige Klaas-Jan Huntelaar kwam het veld op en scoorde binnen vier minuten de 1-2 en de 1-3. Het is tekenend voor de gretigheid van de spits die gedurende zijn carrière meer dan 400 doelpunten maakte en daarmee de eerste Nederlandse voetballer ooit is die de grens van 400 goals passeert voor club en land. In Klaas-Jan Huntelaar brengen diverse topauteurs een hommage aan deze doelpuntenmachine. De verhalen voeren ons langs de mooie lijst van clubs waar de spits excelleerde en vormen zo een verhalend en anekdotisch overzicht van een glansrijke voetbalcarrière. Met bijdragen van Edwin Winkels, Menno Pot, Sam Planting, Willem Vissers en vele anderen.

Klaas-Jan Huntelaar

Op de vraag wat hij aan de menselijke soort zou veranderen als hij God zou zijn antwoordde primatoloog Frans de Waal eens dat hij de reikwijdte van het medeleven zou willen vergroten. Jesse Klaver stelt dat empathie in onze genen zit. Van dat aangeboren gevoel zouden we volgens hem meer gebruik moeten maken, dat zou ten goede komen aan de samenleving en aan de politiek. In dit bevlogen essay moedigt Klaver progressieve burgers aan het debat over de Nederlandse identiteit naar zich toe te trekken. 'We moeten het "wij" niet kleiner, maar groter maken. Wat zijn onze gedeelde dromen en ambities in een land dat al lang van kleur verschoten is?' Deze vraag kan alleen zinvol beantwoord worden als mensen zich in elkaar inleven. Klaver pleit voor een empathische samenleving die ongelijkheid bestrijdt en tegenstellingen overbrugt.

De empathische samenleving

Na het succes van Houten leeuwen en leeuwen van goud (maart 1979) kwam Hermans in het najaar van 1979 met een nieuwe bundel beschouwingen, Ik draag geen helm met vederbos. Hermans selecteerde voor deze bundel vierendertig stukken die hij eerder (vanaf 1976 tot mei 1979) had geschreven voor onder andere de dagbladen Het Parool en NRC Handelsblad en voor enkele tijdschriften (Nieuwsnet, Hollands Diep, Skoop en Bzzlletin). Hermans bracht de bijdragen onder in vijf thematische afdelingen en nam als voorwoord de voor de gelegenheid herschreven Bijkaart-column `De Koning en de baard van Pronk op.

Ik draag geen helm met vederbos

Hoe vallen de daden van God en andere bijbelfiguren nog te rijmen met de moraal van de (eenen)twintigste eeuw? Hoe kunnen wij vandaag de dag nog goedkeuren dat een vader zijn zoon offert? Had Abraham God geweigerd zijn zoon naar de berg te brengen als hij even met zijn vrouw had overlegd? Op dit soort vragen geeft Guus Kuijer antwoord in zijn boek Hoe een klein rotgodje God vermoordde. In Het boek van alle dingen boog Guus Kuijer zich al over geloof, God en opvoeding. In Hoe een klein rotgodje God vermoordde gaat hij verder en dieper. Door vragen te stellen vanuit het perspectief van de moderne lezer komt hij tot opzienbarende conclusies over koran en bijbel.

Hoe een klein rotgodje God vermoordde

Anna Enquist is bij het grote publiek vooral bekend als dichter en auteur van romans als Het geheim, Contrapunt en De verdovers. Tussen vele andere bedrijven door schreef zij de afgelopen dertig jaar echter ook een scala aan essays en beschouwingen (soms in de vorm van lezingen of interviews) over uiteenlopende onderwerpen waarbij zij zich thuis voelt: kunst en kunstenaarschap, psychotherapie, het menselijk brein en zaken van de ziel, reizen en schrijven, muziek en literatuur. Wat je dán allemaal naast elkaar kan tegenkomen: Thomas Bernhard en Louis van Gaal, kinderlijke angstdromen en alzheimeroptimisme, Goldbergvariaties en cellokwartetten, opera’s in de Kuip en wandelingen langs de Engelse aluinkust, Gerard Reve en het literaire werk van vrouwelijke auteurs op leeftijd.

Tegenwind

In Ogenblik & eeuwigheid doet Joke J. Hermsen twee dingen tegelijk. Zij maakt de balans op van wat zij in de afgelopen twee decennia aan beschouwend werk heeft gepubliceerd en verkent nieuwe onderwerpen in de domeinen waarin zij zich bijzonder thuis voelt: die van de kunst, het denken en de ervaring van de tijd. Deze bundel bevat naast oud goud uit Stil de tijd en Kairos, waaronder stukken over Rothko, Ten Holt, Woolf & Proust, Thomas Mann en Vasalis, vele nieuwe essays.

Ogenblik & eeuwigheid

DE GOETHE-INDUSTRIE is misschien wel het meest excentrieke en meest eigenaardige boek dat de laatste jaren in Nederland verscheen. Het gaat over de Duitse schrijver Johann Wolfgang von Goethe, zijn invloed op Hitler, Mussolini en vele andere dictatoren, maar het gaat ook over het immense genoegen van rare boektitels, over het verzamelen van Goethe-souvenirs en het reizen in Europa op zoek naar de sporen van de grote schrijver. Goethe-verzamelaar Boudewijn Büch graaft zich in dit boek door een hoeveelheid absurde titels die zijn weerga nauwelijks kent. Op zoek naar de Duitse dichter en zijn vriend Friedrich Schiller komt hij als eerste op het spoor van de onteerde sarcofaag van Goethe en het bijna niet meer te ontkennen feit dat Schiller helemaal niet in zijn kist ligt. Op reis door een land van bizarre titels, lijkenschennerij en extreme verzamelzucht.

De Goethe-industrie

In De flaptekstlezer bracht Herman de Coninck de columns samen die hij onder dezelfde titel ongeveer een jaar lang schreef voor de wekelijkse culturele bijlage van De Morgen. Het boek heeft nu zelf een flaptekst, waaruit te vernemen valt, dat De Coninck aanvankelijk van plan was een dagboekachtig verslag van zijn leven met poëzie te brengen, maar dat de werkelijkheid, in de vorm van o.m. de politieke actualiteit, daartussen is gekomen: de Golfoorlog, de ineenstorting van het communisme, de verkiezingsoverwinning van het Vlaams Blok. Welke poëzie helpt daartegen? vraagt hij zich af.

De flaptekstlezer

1) Korte verhandelingen kunnen over alle onderwerpen gaan die de hedendaagse mens dwarszitten, die hem fascineren, beangstigen, verlangens in hem opwekken. 2) De korte verhandeling is een essentialistische verhandeling, het overbodige is gekapt. 3) De korte verhandeling wil een vangnet zijn onder de kunst van het converseren. 4) Eén aforisme per korte verhandeling is een minimum. 5) De korte verhandeling is een mini-essay, een samenvatting, een bloemlezing. Als men de schrijver vraagt: wat wilde u nou eigenlijk zeggen met dit of dat?, dan kan hij antwoorden: ‘Lees mijn korte verhandelingen, de rest is uitwerking.’

Van achterdocht tot zelfgenoegzaamheid

Twee jaar voordat hij stierf aan tuberculose schreef Tsjechov in Jalta aan de Zwarte Zee, hoestend en bloed spuwend, De Kersentuin. Op zoek naar zijn nagedachtenis dwaalde Lisette Lewin in 1983 een week in de badplaats die, nog onder het communisme, onveranderd leek sinds De dame met het hondje er haar geliefde ontmoette. De volgende decennia maakte de schrijfster meer zoektochten naar oorden waar haar geliefde schrijvers werkten en geluk of ongeluk beleefden. Verbluft en ontroerd stond zij in hun werkkamer bij hun schrijftafel, waar haar helden hun meesterwerken schiepen, zoals in het geval van Thomas Mann in Zürich. Ze ging op zoek naar Poesjkin in Odessa, Petersburg en in zijn ballingsoord op het familielandgoed Michailovskoje, en naar Theodor Herzl als jonge gefrustreerde toneelschrijver in Wenen. Ze beroerde de toetsen van de schrijfmachine van Michail Zosjtsjenko en zocht Marcel Proust in Parijs en Cabourg. In Schommelingen van het hart zijn alle literaire queestes van Lisette Lewin gebundeld: ontroerend, geestig, informatief, maar bovenal vol liefde.

Schommelingen van het hart

We leven, merkte Joan Didion al op, in onze verhalen. We maken de werkelijkheid kloppend – of aantrekkelijk, of smeuïg, of interessant – door die in te passen in narratieven. Maar als we het hebben over narratieven, hebben we het dan niet eigenlijk over clichés en stereotypen? Film, de kunstvorm die zo dicht tegen de werkelijkheid aan schuurt, geeft ons voorbeelden om naar te leven en rollen om te spelen. We spiegelen ons aan personages, dromen weg bij happy endings, laten ons overtuigen door het zwart-wit van goed en kwaad. Maar wat betekent het als de realiteit verstrikt raakt met verhalen? En wat betekent het voor een vrouw om zichzelf terug te zien in stereotiepe rollen – slachtoffer, godin of femme fatale? Op intuïtieve en associatieve wijze onderzoekt Basje Boer in Pose – Over hoe we kijken en wie we spelen de vrouwenrollen die ons worden voorgeschoteld en de blik waarmee ze worden bekeken. Aan de hand van klassieke en populaire films, persona’s en personages en iconen uit de popcultuur, laat ze ons zien hoe aantrekkelijk het spel van kijken en bekeken worden is – en ook hoe gevaarlijk. Zouden we ons tegen de clichés moeten verzetten? Of is het rollenspel ons te dierbaar?

Pose

Zo’n 25 jaar al schrijft Arnon Grunberg over literatuur, over de effecten die het lezen op hem heeft, over de vraag hoe je de tekst moet beoordelen. Als schrijver én lezer weet hij dat lezen onderhandelen is: in ruil voor de tekst levert de lezer zich, als die tekst goed genoeg is, uit. Maar soms gaat de schrijver bewust of onbewust verder, hij geeft zich bloot of zoals Max Frisch dat noemde, hij verraadt zich: ‘Als je zelf kwellingen creëert in naam van het schrijven, wordt de afgod van de literatuur een monster dat onverzadigbaar mensenoffers blijft eisen.’ In Waarheidsliefde en biefstuk lezen we niet alleen over het vertrouwen van de lezer, de schrijver als bemiddelaar en het taboe in de literatuur, maar ook over ‘de gevaarlijke roman’ en de literatuur als redding en fatale verleider. Over o.a. J.M. Coetzee, Judith Herzberg, Irmgard Keun, Isaak Babel, Marieke Lucas Rijneveld, Guus Kuijer en Arthur Schnitzler. Over de kinderboeken die Grunberg zijn pasgeboren zoon zou aanraden. En over de grootheid van Multatuli, die schrijver en lezer maant nooit te vergeten dat het waarheidsgebod uit ambiguïteit en dubbelzinnigheden bestaat.

Waarheidsliefde en biefstuk

In het Franse huis waar ze voor het tweede jaar ‘tijdelijk’ verblijven, ver weg van hun appartement in Sint-Petersburg, komt Pieter Waterdrinker op een middag het manuscript tegen van een kookboek waaraan zijn vrouw Julia ooit was begonnen: Koken in de Tsjaikovskistraat, met onder andere recepten van haar Russische grootmoeder. Direct na de inval van Rusland in Oekraïne was Julia met het schrijven van het boek gestopt. Want wie wil er nu nog – tegen de achtergrond van de gruwelijke oorlog in Oekraïne – een kookboek lezen van een Russin? Terwijl Waterdrinker herinneringen ophaalt aan zijn eigen horecaverleden en vertelt over de omzwervingen met zijn vrouw in Frankrijk, probeert hij haar tevens aan te sporen om toch met het kookboek door te gaan. Als baken van hoop. Opdat de oorlog snel stopt en ze weer naar Sint-Petersburg kunnen terugkeren. De vrede van de mens gaat immers ook door de maag.

Citroenkip op zondag

Hella S. Haasse heeft naast haar romans ook altijd essays, beschouwingen en recensies geschreven over binnen- en buitenlandse literatuur. Met grote nieuwsgierigheid en met een scherp inzicht volgde zij vele schrijvers in de opbouw van hun oeuvre, en deed van haar bevindingen enthousiasmerend verslag. Als eerste in Nederland ontdekte zij Elias Canetti, ze vertelt bevlogen over Witold Gombrowicz, verdiept zich in het werk van A. Alberts tot Jan Wolkers, en zet de boeken van W.F. Hermans in een nieuw licht. Deze reflecties in Inkijk laten zien hoe Hella S. Haasse grondpatronen in oeuvres opspoort, en tonen zo haar fascinaties. De pers over Haasses essays: 'Hella S. Haasse is niet beschroomd om verbanden te leggen en dat levert telkens een vol, rijk essay op, dat je aan het denken zet. Ze springt eigenzinnig om met het proza dat zij bestudeert en dat maakt deze essays boeiend en prettig om te lezen.' De Standaard 'Interessant, omdat Haasse verwijst naar haar eigen scheppend proza.' Standaard der Letteren 'Dat is dan ook meteen het belang van de bundeling: de wereld van Hella S. Haasse wordt weer even neergezet.' De Groene 'Zij is de humanistische essayiste bij uitstek. [...] Mensen en verhoudingen zijn uniek; zelden zullen romanfiguren zo menselijk, medelevend bijna, benaderd zijn. Niet alleen de schrijver, maar ook zijn figuren zullen zich begrepen weten.' Kees Fens in de Volkskrant 'Veel van deze opstellen geven, dwars door de beeltenis van de behandelde figuur heen, een zelfportret van Hella S. Haasse.' Algemeen Dagblad

Inkijk

Désanne van Brederode, schrijfster en filosofe, is een veel gevraagd spreker. Zowel haar televisieoptredens in Buitenhof en De Wereld Draait Door als haar lezingen en opiniestukken getuigen van een onafhankelijke wijze van denken. De bereidheid eigen opvattingen kritisch te toetsen staat bij haar voorop. De ziel onder de arm bevat aanstekelijke gedachten over onderwerpen als geloof, vrijheid, creativiteit en verdieping. Van Brederode laat zien dat we weliswaar vaak met onze ziel onder de arm lopen, maar dat dat juist een groot goed kan zijn. Zekerheden en onwrikbare meningen: waar brengen die ons eigenlijk? In krachtige en elegante bewoordingen breekt Van Brederode een lans voor wat zij graag `wankelmoed noemt: een open, ontvankelijke manier van in het leven staan.

De ziel onder de arm

In zijn essaybundels Op het noorden (1987) en Ontroeringen (1991) verkende Bernlef al eerder het gebied waar esthetische gewaarwordingen ontstaan. In De losse pols houdt hij een warm pleidooi voor een verscherpt gebruik van onze zintuigen. Bernlef demonstreert op een uiterst toegankelijke, onnadrukkelijke en persoonlijke manier hoe dat gebied van zintuiglijke indrukken aanschouwelijk wordt gemaakt in het werk van de schilder Hans Giesen, de filmer John Cassavetes en de fotografen Robert Frank en Kors van Bennekom. Op enthousiaste wijze vertelt hij over het ontstaan van poëzie, over de werkwijze van Beckett, over de gekte in het werk van Nabokov, het onvertelde in de romans en verhalen van Per Olof Sundman. De essays vormen niet alleen een voortreffelijke introductie tot het werk van deze kunstenaars en schrijvers, maar vooral tot de belangrijkste thema's van moderne beeldende kunst en literatuur, zoals duidelijk wordt in de meer programmatische opstellen over realisme, over literatuur en waanzin en over de grenzen van spontaniteit en intuïtie. J. Bernlef schreef een groot aantal gedichten, verhalen en essays. Van zijn romans zijn Hersenschimmen en Publiek geheim het bekendst geworden. Zijn meest recente roman: Verloren zoon (1997). Hij ontving vele prijzen, waaronder de P.C. Hooftprijs, de Constantijn Huygensprijs en de AKO-Literatuurprijs.

De losse pols

In het najaar van 1994 gaf Gerrit Krol als gastschrijver aan de Rijksuniversiteit van Groningen een reeks succesvolle hoor- en werkcolleges. Die heeft hij voor deze bundel bewerkt, bekort en uitgebreid. Ze bestrijken het gebied van de grote drie: wetenschap, literatuur en filosofie. Het leidmotief in deze colleges was dat - meer dan op andere gebieden - in de kunst en de wetenschappen het recht van de sterkste geldt. Kunstenaar, wetenschapper is hij die de kans weet te grijpen die het gelukkige toeval hem biedt. Het is het soort toeval dat, achteraf bekeken, de indruk geeft noodzaak te zijn: de enig mogelijke weg. In dit fatum kan men de hand van God zien.Maar het curieuze is dat ook de werking van het blinde, stomme toeval niet anders dan het werk van Zijn in ledigheid dobbelende hand kan zijn. Hoe zou je je het anders moeten voorstellen. Niemand immers die weet hoe het toeval werkt.

De mechanica van het liegen

Gerrit Krol: Een aantal stukjes in dit boek heeft de pretentie u te vermaken met stellingen. Stellingen die, hoe stellig ook van toon, waarschijnlijk niet waar zijn, maar wel aantrekkelijk. Zulke stukjes noem je essays. Met een essay begeef je je op een terrein dat meestal al door een ander wordt bewoond en is ingericht. Op dat terrein zwerf je rond als een dagjesmens, een onbevoegde en je zou de analogie kunnen doortrekken tot art. 461 van het WvS en je beleefd terugtrekken, maar daarmee bevind je je met je beleefdheid alweer op het gebied van een ander waarschijnlijk. Je bent nogal ambulant. Je hebt, als het zo te pas komt, een sterke mening, maar vaak weet je niet in welk verband je die mening zal spuien; dat verband sleur je er soms met de haren bij. Je bent met recht een verbindend schrijver. (Associatief noemen ze het ook wel  s, maar verbindend is beter.) Veel terreinen lopen door elkaar, veel terreinen zijn samen te vatten. Als schrijver voel je je een kosmopoliet, je bent overal thuis. Naarmate je meer samenvat, wordt je kennis in die gebieden groter en hebben je uitspraken meer betekenis, maar de kans dat je  t bij het rechte eind hebt wordt kleiner. Het past je niet, als verbindend schrijver, al te veel praatjes te hebben. De enige kwaliteit die je stukjes bezitten is diepte, ze hebben een veelheid aan betekenis. Daarom kan ieder ze begrijpen.

De tv.-bh

Een wapen tegen de ontlezing Je ziet ze nog liggen in de supermarkt: de Bouquetreeksboekjes, damesromannetjes, pulpboekjes, of hoe je ze wilt noemen. Met mooie jonge mannen en vrouwen op het omslag. En titels als Gekust door de dokter, Haar liefste wens en Nog altijd de zijne. Kees ’t Hart leest ze nog steeds en is solidair met de schrijvers; ze zijn collega’s. Sommigen schreven meer dan vijfhonderd romans en verkochten er miljoenen. Wat bezielt ze om maar door te schrijven? Hoe houden ze hun schrijfverlangen in stand? ’t Hart zou het betreuren als de belangstelling voor deze boeken afnam. Zonder deze ‘lectuur’ en de leescultuur die erbij hoort zal, vreest hij, ook de literatuur verdwijnen. Want deze boeken hanteren dezelfde principes en uitgangspunten die in literatuur worden toe gepast. Ze dromen over de wereld, proberen illusies in stand te houden, voelen zich verbonden met de wereld. Ze zijn de basis van alle schrijfkunst.

Pamfletten

Pleidooi voor pulp

`Het gen van de ziel , `Vis in bad , `Winterslaap , `Kleurenleed , `Doen alsof je doet alsof : zet de titels van de essays op een rij en je krijgt een eerste indruk van de grenzeloze interesse en het associatieve denkvermogen van Tijs Goldschmidt. Na het succes van Kloten van de engel komt de uitvinder van `vaag denken met een nieuwe bundeling beschouwingen over mensen en dieren. `De kloof tussen mens en dier is geforceerd. Ik stoor me eraan dat de mens per definitie boven het dier wordt gesteld. De overgang tussen mens en dier ligt gradueel. Vind ik. Maar soms verander ik even van gedachten. Met zijn beschouwingen wil Goldschmidt de kloof tussen alfa, bèta en gamma overbruggen. `Ik hoop een verbindende schakel te zijn, een missing link. Ik heb er plezier in mensen die schrikken van de naam van een gen ongemerkt iets te laten begrijpen waarvan ze denken dat het niets voor hen is.

Vis in bad

rank|desc

publishdate|desc

publishdate|asc

rating|desc

title|asc

audioduration|desc

audioduration|asc

Romans

BookBeat lets you enjoy over 1 million audiobooks and e-books on your mobile or tablet. Try for free!

BookBeat - Audiobooks and e-books directly in the mobile. Try for free!

Unless you're out on an adventure, it's better to sign up at the website of {country}.

Romans

About us

Follow us

Help and contact

Information

BookBeat

Download BookBeat